همه چیز درباره جنون گاوی؛ با علل و علائم این بیماری با منشا حیوانی آشنا شوید
به گزارش تور ایتالیا ارزان، جنون گاوی یک بیماری عصبی تحلیل دهنده مغز و کشنده در انسان است که در اثر نوعی پروتئین به نام پریون ایجاد می گردد. بیماری جنون گاوی به وسیله مصرف گوشت آلوده یا تماس با مغز یا هورمون های فرد آلوده، منتقل می گردد. بعلاوه، مطالعات تازه ثابت نموده، پروتئین هایی که باعث بروز جنون گاوی می شوند، در خون فرد مبتلا باقی می مانند و در صورت ورود به جریان خون فرد دیگر، منتقل می شوند.
دوره نهفتگی بیماری در انسان بسیار طولانی و بیش از 5 سال است. در حال حاضر برای این بیماری درمان مؤثری وجود ندارد و تمرکز پزشکان بر کاهش درد و علائم است. بیماری بدون بهبودی بوده و در همه موارد کشنده است.
جنون گاوی چیست؟
پریون ها پروتئین های غیر طبیعی چین خورده ای هستند که فاقد DNA می باشند. پریون ها با ایجاد مجدد ترتیب پروتئین های دیگر که به طور معمولی چین دار شده اند، خود را به شکل نادرست چیده شده ای تکثیر می نمایند. جنون گاوی، سبب بروز حفره های میکروسکوپی شبیه به اسفنج در مغز می گردد و با مسائلی از قبیل اختلال در حرکت و دید، کاهش حافظه و تغییر خلق و خو همراه است. حدود 90 درصد از مبتلایان یک سال پس از مشاهده علایم جان خود را از دست می دهند.
اصولاً پریون ها در قسمت های زیر وجود دارند:
- مغز
- ستون فقرات
- گره های لنفاوی حیوانات آلوده
- بعلاوه پریون ها در غلظت های بسیار کمتری در بافت های مختلف دیگر و مایعات موجود در بدن یافت می شوند.
آیا بیماری جنون گاوی مسری است و چگونه به انسان منتقل می گردد؟
بیماری جنون گاوی به طور تجربی در بین گاو ها و از گاو ها به میمون هایی که از بافت آلوده (به ویژه بافت مغز) استفاده می نمایند، در آزمایش های آزمایشگاهی منتقل شده است.
اما این سؤال همچنان باقی است که گاو چگونه انسفالوپاتی اسفنجی را توسعه می دهد؟ به گفته کارشناسان دامپزشکی، خوراک، اصلی ترین راه انتقال در بین گاو ها است. وقتی دامداران گاو ها را با فرآورده های ساخته شده از سایر گاو ها یا گوسفندان مانند خوراک نشخوارنمایندگان تغذیه می نمایند، آن ها در حال بازیافت پروتئین حیوانی بیمار در خوراک حاوی گوشت و کنجاله استخوان هستند و در نتیجه باعث بیماری در گاو ها می شوند.
این روش تغذیه دام از زمان کشف ارتباط انسفالوپاتی اسفنجی با جنون گاوی غیرقانونی اعلام شد. پریون ها ممکن است به وسیله شکاف پوست در بین حیوانات آزمایشگاهی منتقل شوند، این احتمال انتقال مشابه به انسان هایی است که با بافت یا محصولات آلوده تماس داشته اند.
تاریخچه بیماری
در دسامبر 2003، اولین مورد در ایالات متحده در یک گاو شیری در استان واشنگتن شناسایی شد. دو مورد دیگر در سال 2005 و 2006 گزارش شده است. قبل از آن، یک شیوع ویرانگر در انگلستان و ایرلند در دهه 1980 رخ داد که در سال 1993 به اوج خود رسید.
در آن موقع گاو های آلوده قبلاً به منبع غذایی انسان وارد شده بودند. در اوج این شیوع در سال 1993، تقریباً 1،000 مورد در هفته از گاو های آلوده گزارش شده اند. این تعداد از آن موقع به طور چشمگیری کاهش یافته است و در حال حاضر هر ساله فقط 10 گاو آلوده در انگلیس شناسایی می گردد.
تا سال 1996، چندین نفر در انگلیس، با یک نوع جنون گاوی (vCJD) شناسایی شدند و علت آن مربوط به خوردن گوشت گاو آلوده بود. در ژوئن 2014، بیش از 1 تُن گوشت گاو به وسیله وزارت کشاورزی ایالات متحده به علت پردازش نامناسبی که اجازه می داد مواد مغزی گاو با گوشت گاو فرآوری شده مخلوط گردد، جمع آوری شد.
موارد ناشی از جنون گاوی در انسان در سایر کشور های اروپایی مانند بوسنی هرزگوین، لیختن اشتاین، مقدونیه، نروژ، سوئد و یوگسلاوی تشخیص داده شده است. براساس اعلام سازمان بهداشت دنیای (WHO)، بیش از 220 مورد جنون گاوی در سراسر دنیا گزارش شده است که بیشتر آن ها در انگلستان (177 مورد) و در فرانسه (27 مورد) اتفاق افتاده اند. فقط چهار مورد در ایالات متحده گزارش شده است و در هر چهار مورد، شواهدی وجود دارند که نشان می دهند این عفونت در خارج از کشور در اروپا یا خاورمیانه به دست آمده است.
از آنجا که راهی برای تشخیص بیماری جنون گاوی در خون وجود ندارد، افرادی که مدت طولانی در مناطقی که جنون گاوی پیدا شده است زندگی نموده اند، مجاز به اهدای خون در ایالات متحده نیستند.
علائم و نشانه های بیماری جنون گاوی
گاو بالغ آلوده ممکن است علائم بیماری را به آرامی بروز دهد. از زمان آلوده شدن یک حیوان ممکن است دو تا هشت سال طول بکشد تا اولین علائم از بیماری نشان داده گردد. این علائم در حیوانات شامل، تغییر رفتار، حرکات تدریجی ناهماهنگ، مشکل ایستادن و راه رفتن، کاهش وزن علی رغم داشتن اشتها و کاهش فراوری شیر هستند که انتها موجب مرگ حیوان می شوند.
روند بیماری ممکن است از دو هفته تا شش ماه طول بکشد. علائم مشابه مانند اسپاسم عضلانی، عدم کنترل عضله، بدتر شدن مسائل حافظه ممکن است در انسان ایجاد شوند.
محققان 100 نفر اول مبتلا به جنون گاوی در انگلستان را آنالیز کردند و دریافتند علائم روانپزشکی در مراحل اولیه بیماری شامل موارد زیر هستند:
- افسردگی
- اضطراب
- مشکل خواب
در طی چهار ماه از آغاز بیماری، مبتلایان به ضعف حافظه و راه رفتن ناپایداری دچار شدند.
تشخیص بیماری
در پی بدتر شدن تدریجی توانایی بیمار در فکر و کنترل حرکت، آزمایش های اولیه ای برای آنالیز زوال عقل انجام می گردد. ممکن است آزمایشات آزمایشگاهی خاصی انجام شوند تا سایر اشکال و دلایل اختلال عملکرد مغز رد گردند.
آزمایشات دقیق تر آزمایشگاهی شامل آزمایش خون تیروئید، B-12 و اندازه فولات و انواع خاصی از بیماری های مقاربتی مانند سفلیس و اچ آی وی که ممکن است علائم مشابهی ایجاد نمایند، آنالیز می گردد. تصویربرداری مانند اسکن MRI یا PET می تواند مفید باشد.
برای آنالیز امواج مغزی ممکن است EEG را انجام می گردد. جنون گاوی پراکنده به طور معمول در این آزمایش با بعضی از ناهنجاری ها همراه است و در بیشتر موارد این بیماری ناهنجاری هایی را در EEG نشان می دهد، اگرچه ممکن است این موارد همواره وجود نداشته باشند.
نمونه برداری از مغز (نمونه ای از بافت مغز) ممکن است انجام گردد. اگرچه ممکن است تغییرات میکروسکوپی خاصی در بیوپسی مغز وجود داشته باشند تا نشان دهنده بیماری کروتزفلد جیکوب یا جنون گاوی باشند. اما در حال حاضر، تشخیص جنون گاوی تنها با اطمینان می تواند در پی آنالیز مغز پس از مرگ در زمان کالبد شکافی تأیید گردد. در صورت مشکوک بودن به انتقال انسفالوپاتی اسفنجی گاو، ممکن است پزشک در خصوص الگو های غذایی فرد سؤال کند. سوالاتی مانند:
- آیا آن ها به طور معمول گوشت قرمز می خورند؟
- آیا آن ها به کشور هایی سفر نموده اند که انسفالوپاتی اسفنجی در گاو ها شناخته شده اند؟
- آیا آن ها در آن کشور ها گوشت خورده اند؟
- آیا آن ها تزریق خون داشته یا در خارج از کشور جراحی نموده اند؟
درمان بیماری جنون گاوی
هیچ روش درمانی مؤثر برای بیماری جنون گاوی در انسان وجود ندارد. ممکن است از بیماران خواسته گردد که هر دارویی که می تواند بر حافظه تأثیر بگذارد یا باعث سردرگمی گردد را قطع نمایند.
پزشک ممکن است شخص را به متخصصان مغز و اعصاب و بیماری های عفونی ارجاع دهد و دارو هایی را برای تسکین علائم در اختیار بیمار قرار دهد. به عنوان مثال، اگر بیماران دچار تشنج شوند، ممکن است به آن ها دارو هایی برای کنترل شان داده گردد.
آیا بیماری جنون گاوی مرگ آور است؟
بله! بیماری های پریون انسانی ویرانگر و غیر قابل درمان هستند و همۀ آن ها باعث مرگ می شوند. از بروز علائم، پیشرفت علائم و تشخیص تا مرگ، ممکن است سریع رخ دهد، (از هشت ماه برای جنون گاوی پراکنده تا 60 ماه برای بیماری جی اس اس).
منبع: روزیاتو
منبع: فرارو