برگزاری جشن سنتی ایوان کوپالا در روسیه و شرق اروپا - تور ایتالیا ارزان

برای رزرو قطار اروپا با بهترین ها مشورت کنید و مناسبترین برنامه سفر را انتخاب کنید.

جشن ایوان کوپالا چیست؟

همان طور که گفتیم ایوان کوپالا نام یکی از جشن های باستانی اقوام اسلاو است و در کشورهای اوکراین، لهستان، بلاروس و روسیه برگزار می گردد. از زمان های بسیار قدیم اقوام مختلفی از مردم در سرتاسر دنیا انتها ماه ژوئن که اوج تابستان است را جشن می گرفتند. اقوام اسلاو هم این جشن را در شب 6 و 7 جولای (بر اساس تقویم و گاه شمار میلادی) که مصادف با 23-24 ژوئن تقویم ژولینی (گاه شمار رومی باستانی) است جشن می گیرند. این مراسم در واقع جشن انقلاب تابستانی است که خورشید در اوج ارتفاع خود واقع شده است و در نتیجه در این زمان، طولانی ترین روز سال و کوتاه ترین شب سال را شاهد خواهیم بود. این مراسم آداب و رسوم خاص خود را دارد و سرشار از آواز، پایکوبی دور آتش، پریدن از روی آتش، فالگیری و پیش بینی آینده، افسانه ها و باورهای اعتقادی منحصر به فرد است.

تاریخچه ایوان کوپالا

نام این مراسم در گذشته کوپالا بود که یکی از مراسم های سنتی اقوام پاگان بت پرست بود. مردم در گذشت های دور که هنوز بت پرست بودند جشن کوپالا را برای تجلیل خدای خورشید و باروری تابستان برگزار می نماید و در طول این مراسم از روی آتش می پریدند. با این حال، این مردمان بعدها با پذیرش دین مسیحیت و آئین ارتدوکس به خدای یگانه ایمان آوردند و با تطبیق جشن آبا و اجدادشان با روز سنت جان این جشن را در 24 ژوئن برگزار می نمایند. مردم اوکراین، بلاروس و روسیه به این جشن اسم ایوان (تلفظ دیگری از جان، یا همان یحیی تعمیددهنده) را اضافه کردند و کوپالا هم در زبان اسلاوی به معنای حمام کردن و آب تنی کردن است. در نتیجه تلفیق آداب و رسوم باستانی اسلاوها و رسم و رسوم مذهبی مسیحیان، جشن ایوان کوپالا به غسل و تعمید مردم در آب توسط یحیی تعمیددهنده اشاره دارد.

جشن ایوان کوپالا چطور برگزار می گردد؟

آشتی آب و آتش: باور فولکلور و محلی مردم بر این است که در طولانی ترین روز سال، نیروی شفادهنده طبیعت به اوج خود می رسد و به همین دلیل با حضور در طبیعت می توان از برکات و نیروهای شفابخش طبیعت بهره مند شد. همچنین معتقدند که روز ایوان کوپالا تنها روز در سال است که آب با آتش مهربان می گردد. به همین دلیل، مردم و به ویژه دختران جوان صبح خیلی زود بیدار می شوند، لباس محلی و سنتی شان را به تن می نمایند و بعد پابرهنه در طبیعت و جنگل قدم می زنند تا شبنم شفادهنده به پایشان بخورد. همچنین آب تنی کردن و تن به آب زدن هم بخشی از مراسم چشن ایوان کوپالا است که هم برگرفته از باورهای سنتی و باستانی اسلاوها و هم تحت تاثیر تعمید در آب در دین مسیحیت است.

تاج گلی از گیاهان شفابخش: پس از آن دختران در جنگل به جستجوی گیاهان و گل های دارویی و شفابخش می روند و با آن ها تاج گل یا حلقه گلی زیبا برای خود درست می نمایند و می پوشند. در انتها روز و با فرارسیدن شب دختران به کنار رودخانه و آب می روند و این حلقه و تاج های گل را به آب روان می سپارند. بر اساس باورهای محلی، اگر این حلقه گل بلافاصله در آب غرق گردد به معنای انتها یافتن عشق است و آن ها هیچ وقت ازدواج نخواهند کرد!

پریدن از روی آتش: با فرارسیدن شب وقت برپا کردن آتشی بزرگ است. مردم دستان هم را می گیرند و دور آتش حلقه می زنند و می چرخند؛ آواز می خوانند و از روی آتش که نماد و سمبل خورشید است می پرند. در واقع، پریدن آن ها از روی آتش مفاهیمی کاملا شبیه به رسم چهارشنبه سوری ما دارد: این باور وجود دارد که با پریدن از روی آتش، با نشان دادن شهامت و شجاعت خود می توانیم خود را از گناهان سال گذشته پاک کنیم و بدشانسی و بدیمنی را به شعله های آتش بسپاریم. هرکس که بتواند بلندتر از روی آتش بپرد شانس و اقبال بیشتری در آن سال خواهد داشت. حتی بر طبق باورهای محلی و سنتی مردم روسیه، دختر و پسری که همدیگر را دوست دارند دست در دست همدیگر از روی آتش می پرند. اگر در حین پریدن دست هایشان از هم جدا نگردد به معنای جاودانه بودن و همیشگی بودن عشقشان خواهد بود، در غیر این صورت علاقه آن ها به هم دوامی نخواهد داشت و به زودی از همدیگر جدا خواهند شد!

باورهای باستانیِ جشن ایوان کوپالا

شب زنده داری: جشن ایوان کوپالا در هر کشور و منطقه ای با آداب و رسوم خاص و ویژه خود برگزار می گردد و ممکن است هر قوم و گروهی آن را با جزئیات متفاوتی برگزار نمایند. با این حال، همواره چیزی خارق العاده و جادویی در خصوص این جشن وجود دارد. در روسیه این باور وجود دارد که در طول شب ایوان کوپالا تمام اهریمنان و نیروهای بد و شیطانی بیدار و فعال هستند: جادوگران، گرگینه ها، خون آشام ها و … به همین دلیل نباید به هیچ وجه در طول این شب خوابید، مبادا دچار حمله و آسیب این نیروها شد! در واقع، این باور از عقاید باستانی مردم اسلاو به جا ماند است: آن ها اعتقاد داشتند که ایوان کوپالا تعطیلات و جشن جادوگران و نیروهای اهریمنی هم هست و آن ها سعی می نمایند تا جایی که می توانند در این روز به انسان ها آسیب برسانند!

وقتی سرخس ها گل می دهند! یکی از باورهای باستانی و جالب و زیبای مردم اسلاو در این مورد این است که جشن ایوان کوپالا تنها موقع از سال است که سرخس ها گل می دهند! بنابراین هر کس که بتواند یک گل سرخس پیدا کند خوش بختی، شانس و اقبال، قدرت، ثروت و سلامتی برای او به ارمغان خواهد آمد. از این رو، شب ایوان کوپالا مردم روستاها و مناطق مختلف به سمت جنگل روانه می شوند تا بتوانند گیاهان جادویی و شفابخش و از همه مهم تر گل سرخس را پیدا نمایند. (جالب است بدانید که گیاه سرخس از نظر علمی جزء گیاهان گلدار نیست و قادر به گلدهی نیست و در عوض به وسیله پراکنده کردن هاگ تکثیر می گردد!)

بر طبق باورهای سنتی، دختران جوانی که ازدواج نکرده اند می بایست تاج گلی روی سرشان بگذارند و اول وارد جنگل بشوند. به دنبال دختران، مردان جوان هم وارد جنگل می شوند تا گل ها و گیاهان دارویی و شفابخش را جمع آوری نمایند. این کار با این هدف انجام می گردد که شاید در این جستجو و گشت و گذار شعله عشق و محبتی بین دختران و پسران به وجود بیاید و به ازدواج منتهی بگردد.

منبع: theatlantic.com