معین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه کهنه قلعه میرآباد امامقلی در استان کرمان - تور ایتالیا ارزان

شهرام زارع، سرپرست هیئت باستان شناسی خاطرنشان کرد: محوطه کهنه قلعه میرآباد در شرق روستای میرآباد امامقلی در شهرستان ریگان و دهستان ناصریه بخش گنبکی در استان کرمان واقع شده است.

وی با بیان اینکه محوطه کهنه قلعه میرآباد سکونتگاهی مربوط به دوره ساسانی و اسلامی است و حدود 12 هکتار وسعت دارد، اضافه نمود: این محوطه شامل چند پشته بوده که بیشترین ارتفاع آنها از سطح زمین های مجاور حدود 3 تا 3.5 متر است.

این باستان شناس با اشاره به وجود بقایای چند مجموعه معماری از دوره ساسانی در این محوطه که از جمله بقایای شاخص آن، بنای یک چهارطاقی یا آتشکده است و برای مطالعه تحول معماری مذهبی دوره ساسانی حائز اهمیت بوده، توضیح داد: این بنا شامل فضای مربع مرکزی و راهروی پیرامونی است و در اطراف آن نیز فضاهای معماری متعدد وجود دارد.

زارع گفت: یک بنای بزرگ در مجموعه وجود دارد که ممکن است قلعه یا کاروانسرا بوده باشد و کاربری آن هنوز مشخص نیست.

به گفته سرپرست هیئت باستان شناسی، دو مجموعه معماری ستون دار نیز در این محوطه وجود دارد که مصالح همه بناها از خشت و چینه است و اغلب پس از متروک شدن زیر خاک و بادرفت مدفون شده اند.

وی اضافه نمود: در سال 1397 پرونده ثبتی این محوطه تهیه شده بود که به همت کارشناسان ثبت اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان و دفتر ثبت آثار تاریخی در تهران نهایتا در سال 1399 به شماره 33062 در لیست آثار ملی به ثبت رسید.

زارع توضیح داد: این محوطه با وجود اهمیت فراوانی که دارد متاسفانه بخاطر عبور جاده آسفالت ریگان فهرج در اوایل دهه 1370 به شدت آسیب دیده و قسمتهای مهمی از آن تخریب شده است. در سالهای اخیر نیز شرکت گاز استان کرمان آسیب جبران ناپذیری به قسمت هایی از این میراث ملی وارد نموده است.

وی اضافه نمود: این لطمات جبران ناپذیر است و البته به سبب ناآگاهی رخ داد اما انتظار می رود وزارت راه و شرکت ملی گاز برای جبران مافات و به نحو مقتضی در چارچوب مطالعات نجات بخشی و باستان شناختی و اقدامات حفاظتی مربوط به پژوهش و حفظ این اثر ملی مشارکت نمایند.

زارع گفت: در برنامه یاد شده به منظور برطرف خطر و تأمین حمایت های قانونی و بعلاوه برای پیگیری بعضی پرسش های پژوهشی، مشخص عرصه و پیشنهاد حریم در دستور کار نهاده شد و با ایجاد 19 گمانه آزمایشی حدود عرصه محوطه مشخص شد که البته باید پس از تدوین گزارش و نقشه های مربوطه، فرآیندی را برای انجام ارزیابی های لازم به وسیله مراجع میراث طی کند.

وی اضافه نمود: این مجموعه تاریخی از جمله منابع فرهنگی ناشناخته ای بوده که در سالهای اخیر با فعالیت باستان شناسان در معرض شناخت و معرفی نهاده شده است و خوشبختانه مردم منطقه، شورا و دهیاری روستای میرآباد خواهان حفاظت از آن به عنوان میراثی برای حال و آینده هستند.

سرپرست هیئت باستان شناسی گفت: مسئولان و مقامات منطقه نیز به مسایل میراث فرهنگی علاقمندند و در عین حال، هنوز آگاهی عمیقی درباره ضرورت توجه به ارزش های میراث فرهنگی و بهره گیری از آن برای برون رفت از مسائل منطقه وجود ندارد.

وی توضیح داد: به سبب بحران های محیط زیستی هم اکنون نیز مسائل عدیده ای در منطقه ها خشکی مانند ریگان بروز نموده و توسعه این منطقه ها در آینده بدون شناخت و مدیریت منابع فرهنگی نو امکان پذیر نیست. معضلات ناشی از بحران آب آسیب جدی برای اقتصاد تک محصولی منطقه و معیشت مبتنی بر کشاورزی سنتی آن در پی داشته و باید تدابیری برای آینده اندیشید.

این باستان شناس اضافه نمود: شهرهای حاشیه کویر متأسفانه از هر حیث مهجور هستند و به رغم غنای فرهنگی و وجود آثار متعدد تاریخی نسبت به مدیریت منابع فرهنگی اقدام قابل توجهی در این منطقه ها صورت نگرفته است.

زارع گفت: این برنامه با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با مساعدت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان، نمایندگی میراث در شهرستان ریگان، فرمانداری ریگان، بخشداری گنبکی و دهیاری روستای میرآباد امامقلی به انجام رسید.