برآورد هزینه های ساخت مستند پایین است - تور ایتالیا ارزان

کارگردان مستند ورس که با خبرنگاران گفت وگو می کرد، ادامه داد: به نظر من در حوزه فیلم های مستند مهمترین اتفاقی که هر سال در ایران می افتد، جشنواره سینما حقیقت است که از چند زاویه مورد توجه قرار گرفته است.

این کارگردان با بیان اینکه یکی از جنبه های سینما حقیقت، بخش رقابتی آن است، اضافه کرد: به هر حال فیلم هایی که به جشنواره سینما حقیقت راه می یابند، ابتدا از سوی هیات انتخاب و سپس هیات داوران مورد ارزیابی قرار می گیرند. در انتها هم فیلم های برتر از نگاه داوران انتخاب می شوند و این بدان معنا نیست که فیلم های دیگر فاقد ارزش باشند اما اعیار مستندسازان تا حدودی سنجیده می شود.

وطنی ادامه داد: من نیز با فیلم مستند ورس در بخش مسابقه ملی جشنواره سال جاری حضور داشتم و این ارزیابی برای من در مقایسه با فیلم هایی که پژوهش محور بودند بیشتر قابل لمس بود و معین شد تمام کوشش هایم در این چند سال نتیجه مثبت داده است. اصولا فیلم های مستندی که از پژوهش خوبی برخور دارند، دیده می شوند و تا حدودی بعنوان فیلم مرجع به دفعات زیاد مورد بازبینی قرار می گیرند چون تاریخ مصرف ندارند. به این دلیل که یک مستند تاریخی شکل گرفته است در شکل ساده تر ، مجموعه ای از اسناد و تصاویر تاریخ یک کشور جمع آوری و به صورت یک فیلم سند می شود. این فیلم ها مرجعی برای دانشجویان و محققین خواهد شد.

جواد وطنی با اشاره به اینکه به نظرم پردیس سینمایی چارسو ، مکان مناسبی برای برگزاری جشنواره سینما حقیقت است اضافه کرد: اما برای اینکه نظم بهتری در جشنواره ایجاد شود، ضروری است برای سال های آینده با برنامه ریزی های بهتر برای فیلم ها بلیت فروخته شود. در این صورت بیننده و تماشاگر برای تماشای فیلم سر وقت حاضر می شوند و بدون استرس می توانند فیلم را تماشا نمایند. همچنین از محل فروش بلیت سرمایه گذار و یا خود فیلم ساز بخشی از هزینه های فیلم را جبران کند و این شکل از فروش بلیت در بیشتر جشنواره ها مرسوم هست.

او ادامه داد: در حال حاضر که بلیت فروخته نمی شود، به دلیل ازدحام جمعیت در سالن ها امکان تماشای فیلم سخت است. تماشاگران زمان طولانی را در صف به انتظار می ایستند و نهایتا به صورت نشسته روی زمین و یا پله های سالن سینما با مشقت فیلم می بینند.

به گفته این مستندساز؛ اتفاق خوب دیگر جشنواره حقیقت، کارگاه های آموزشی و بازار فیلم مستند یا داک مارکت است.

او در این باره گفت: در بازار فیلم مستند جشنواره حقیقت، امکان آشنایی با مدیران،نمایندگان و خریداران بین المللی وجود دارد و می توان از تجارب کلاس های آنها استفاده کرد. من خودم، سه سال متوالی در کلاس های آموزشی جشنواره حقیقت شرکت کردم. در هر دوره از ورک شاپ ها ، شرکت نمایندگان با حضور اساتید بین المللی با استاندارهای مستندسازی مطلع می شوند. این کلاس ها هر سال برگزار می شود و اتفاق جالب تر این است که اگر نتوانید یک سال در ورک شاپ سینما حقیقت شرکت کنید، می توانید سال بعد مطالب کلاس ها را به صورت لوح فشرده از همین مرکز تهیه کنید.

کارگردان گره با اشاره به اینکه اکران فیلم های مستند در سینماهای هنر و تجربه به مدت زمان فیلم بازمی شود و مختص فیلم بلند است اضافه کرد: متاسفانه فیلم های کوتاه و نیمه بلند از این شانس بهره مند نیستند و این موضوع نیازمند بازنگری است. اگر سینمای هنر و تجربه بتواند فیلم های مستند نیمه بلند و کوتاه را به صورت یک پکیج ، اکران عمومی بکند، ایده بسیار خوبی است و با این کار فیلم های مستند کوتاه و نیمه بلند نیز دیده می شوند. همچنین باعث می شود تا مستندسازان افق های دورتری را ببینند.

او ادامه داد: اما در حال حاضر به دلیل اینکه فیلم های کوتاه و نیمه بلند در سینما اکران نمی شود، فیلمسازان برای اکران شدن فیلم شان در سینما به سمت ساخت فیلم های بلند می روند و این موضوع، به اهداف مستندسازی ضربه می زند. چرا که تنها مکان نمایش صندلی این فیلم ها در تلویزیون است و جاهایی مانند مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که یکی دو بار آن ها را نمایش می دهد و ممکن است برای همیشه بایگانی شوند.

کارگردان ورس درباره چالش های هزینه ای ساخت یک مستند نیز گفت: اولین جایی که میتوان برای ساخت مستند، به آن مراجعه کرد و بودجه گرفت، تلویزیون است. اما آنقدر برآورد هزینه های ساخت فیلم پایین است که مستندساز نمی تواند با هزینه های بالای فراوری برابری کند، در نتیجه با صرفه جویی در بودجه به کیفیت فیلم آسیب می رساند و عملا زندگی یک مستندساز را هم دستخوش بحران می نماید.

او ادامه داد: مستندسازها با این چالش عظیم رو به رو هستند و از بیکاری، نبودن بودجه و تصویب نشدن طرح بخاطر هزینه فراوری، دست و پنجه نرم می نمایند و این سنگی است جلوی پای مستندسازان.

کارگردان فرزند خاک درباره بخش مستند جشنواره فجر نیز گفت: به نظر من آنقدر که جشنواره سینما حقیقت مهم است، جشنواره فجر پشت سر آن قرار می گیرد. این به دلیل که فقط فیلم های بلند برای نمایش و داوری در این جشنواره انتخاب می شوند.

جواد وطنی ادامه داد: در جشنواره فجر ظلم بسیار بزرگی نسبت به مستندسازان و فیلم مستند می شود، چراکه فیلم های داستانی و مستند را در کنار هم قرار می دهند. فیلم مستند موضوعات مختلف را در شکل حقیقی خود، با روایت مختلف نشان می دهد و نمی توان این واقعیت را تغییر داد. درحالیکه فیلم داستانی برش هایی از زندگی با رنگ آمیزی تخیلات نویسنده و کارگردان کار هست. این دو نباید در کنار هم مقایسه شوند، ضروری است فیلم های مستند جداگانه داوری شوند.

این مستند ساز درباره فیلم ورس گفت: فیلم ورس در بخش مسابقه ملی بود و در دو روز اول جزو فیلم های برتر از نگاه تماشاگران بود. در اختتامیه این مراسم نیز دیپلم افتخار پژوهش بهترین فیلم مستند را کسب کردم و بسیار خوشحال هستم، که نتیجه خوبی در این جشنواره گرفتم. این مستند حاصل پنج سال پژوهش و کوشش من است. پرتره ای از پل ورسک که تأثیرات زیادی بر اقتصاد ایران بعد از احداث راه آهن سراسری و هم بهبود زندگی اجتماعی مردم این منطقه و نقش مشخص نماینده نیز در جنگ جهانی دوم داشت. برآیند این فیلم ، تنیده شدن راه آهن دراقتصاد و زندگی مردم هست. در ساخت این مستند کوشش کردم تا اسناد پنهان شده و دیده نشده ای از شکل گیری و تاریخچه این پل جمع آوری شود و سندهای خوبی نیز به دست آوردم. من برای این فیلم به دانمارک سفر کردم و از منابع آرشیوی که در آنجا وجود داشت، استفاده کردم. باید صمیمانه از عوامل فیلم ورس که صمیمانه در شکل گیری آن کوشش کردن قدردان باشم . از اداره کل روابط عمومی راه آهن ایران و همچنین مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برای حمایت های شان در ساخت فیلم تشکر می کنم.

مستند ورس پس از تدوین نهایی در چندین جشنواره داخلی پذیرفته شد، از جمله جشنواره فیلم و عکس راه آهن که تندیس و لوح تقدیربهترین فیلم مستند را کسب کرد. همچنین در دهمین جشن مستقل سینمای مستند ایران، تندیس و دیپلم افتخار بهترین پژوهش را کسب کرد و در چندین رشته نیز کاندید شد. در جشن بزرگ سینمای ایران نیز نامزد بهترین کارگردانی بود و در دوازدهمین جشنواره سینماحقیقت در چندین رشته نامزد دریافت تندیس بود که دیپلم افتخار بهترین پژوهش را دریافت کرد.